piątek, 9 października 2015

O historii Kalska.


















Kalsk to wieś o trzynastowiecznej metryce. W 1385 roku Kalskiem władał Jachnicz Celma, w 1466 roku nieokreślona z nazwiska wdowa po Andrzeju. W 2 ćwierci XVI wieku podzielona była pomiędzy rodziną von Bornstadt i von Loben. Od początku XVII wieku w całości wieś należała do rodziny von Bornstadt. W 1792 roku majątek został kupiony przez Ludwiga von Sydow– porucznika pułku dragonów, późniejszego dyrektora prowincji głogowsko-żagańskiej, właściciela Smardzewa i Szczańca.
Po śmierci Ludwiga von Sydow w roku 1821, majątek przejmuje jego trzeci, najmłodszy syn- Ferdinand von Sydow ze Smardzewa. Po jego śmierci w 1826 roku, dobra otrzymuje najmłodszy z dwóch niepełnoletnich synów- Otto, będący pod kuratelą ciotki- Charlotty Zaleskiej von Zimmermann, z domu von Sydow. W 1852 roku Otto von Sydow żeni się z Johanną von Unruh. Z jego inicjatywy dochodzi do przebudowy pałacu oraz założenia parku krajobrazowego. Do 1945 roku dobra były w rękach rodziny von Sydow. Ostatnim właścicielem był Karl von Sydow.
Po 1945 roku w posiadaniu Skarbu Państwa. Od 1969 roku pałac użytkowany przez Rolniczy Zakład Doświadczalny, później przez Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego. W latach 70-tych mieścił się w nim Ośrodek Szkoleniowy Mechanizatorów, przedszkole, biblioteka, magazyn BHP. Od 1995 roku w rękach Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, od 1998 roku przekazany przez Agencję Rolną Skarbu Państwa Wyższej Szkole Zawodowej Administracji Publicznej w Sulechowie
Pałac wzniesiony przez rodzinę von Bornstadt na przełomie XVII i XVIII wieku, przebudowany przez Otto von Sydowa w 2 połowie XIX wieku, który powiększył pałac o dostawienie skrzydła bocznego od północy. W latach 1910-20 dobudowano skrzydło południowe i je powiększono. Na pocztówkach widoczne zmiany dotyczące również wieży w narożniku północno-wschodnim.
Pałac założony na planie podkowy, z ośmioboczną trzykondygnacyjną wieżą w narożniku północno-wschodnim, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, kryty dachem cztero-, trzy- i dwukondygnacyjnym. Elewacja frontowa wyróżniona jest w części centralnej trzyosiowym ryzalitem z wejściem głównym, przesłoniętym gankiem wspartym na dwóch kolumnach. Powyżej nad środkowym oknem kamienna tablica z kartuszem, herbem rodziny von Sydow.
Na elewacji północnej, przy wieży znajduje się zadaszony taras. Fasadę ogrodową tworzą skrzydła boczne oraz korpus główny. Wewnątrz zachowała się reprezentacyjna sień z klatka schodową i drewnianymi schodami, sztukatorska dekoracja sufitów, stolarka drzwi oraz częściowo amfiladowy układ pomieszczeń.

(Tekst na podstawie opracowania Iwony Peryt-Gierasimczuk- „Czas architekturą zapisany. Zabytki województwa zielonogórskiego” Państwowa Służba Ochrony Zabytków Oddz. Zielona Góra 1998, s.85-86
Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego- Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, Zielona Góra 2007, 120- 122)

 O rodzie von Löben.
Ród von Löben uchodził za jeden ze starszych na Śląsku. W tradycji wspominano o Janie von Löben, który był marszałkiem dworu księżnej św. Jadwigi Śląskiej. Można wyróżnić co najmniej dwa pnie tego rodu-śląsko- górnołużycką i dolnołużycką. Wspomina się, że około 1400 r. wywodzący się z linii dolnołużyckiej Melchior von Löben był dziedzicem Korczycowa.
W 1476 roku Caspar von Löben posiadał Niekarzyn. Na początku panowania kurfirsta Joachima II , jego następcy Siegismund i Christoph nie tylko odziedziczyli ojcowiznę, ale rozszerzyli stan posiadania na pobliski Kalsk.
W 1502 roku Siegismund z Niekarzyna nabył od Georga piszącego się z Dąbia ( von Gersdorf) majątek w Pałcku. Utrzymano go w całości aż do końca XVI wieku. Jeszcze w 1592 roku władali nim wnukowie nabywcy Georg i Christoph.
Ponad 20-letnie sprawowanie funkcji amtmanna przez dziedzica folwarku w Kalsku Hansa von Löben na Zamku Sulechowskim , umocniło pozycję jego rodziny również wśród szlachty sulechowskiej.

( na podstawie opracowania p. Tadeusza Dzwonkowskiego "Emancypacja szlachty sulechowskiego weichbildu w XVI wieku" )
W

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz